God is dood. Maar volgens sommige theologen en filosofen herrijst God telkens in nieuwe gedaanten uit de as en is religie terug van nooit weg geweest.
Op de cursusweek God is dood van de ISVW in Leusden, verzorg ik een lezing over Ongeneeslijk Religieus.
Cursusweek God is dood
Het aantal ongelovigen in Nederland overstijgt het aantal gelovigen. De kerken zijn zo goed als leeg, geen wet beroept zich nog op de Bijbel en de raadselen van het universum lost de wetenschap op zonder God daarbij nodig te hebben. Nietzsche voorspelde het al: God is dood.
Maar als God dood is, wat doen we dan met Zijn stoffelijk overschot? Begraven, stellen de atheïsten. We zijn beter af als we God en religie voor eens en voor altijd achter ons laten. Maar kan dat eigenlijk wel? Volgens sommige theologen en filosofen herrijst God namelijk telkens in nieuwe gedaanten uit de as en is religie terug van nooit weg geweest.
Speelt de God van Kierkegaard of die van het soefisme beter in op huidige behoeften dan de strenge man met de lange baard die ons vanuit de hemel gadeslaat? Welke rol speelt religie in de politiek en hoe duiden we absurde of juist overweldigende ervaringen als God ze niet voor ons kan verklaren?
Wegens succes herhaalt ISVW deze cursus met prof. Joep Dohmen, prof. Paul van Tongeren, prof. Rene van Woudenberg, prof. Herman Philipse, dr. Janneke Stegeman, Gerko Tempelman, dr. Bastiaan Rijpkema, Mahmoud Khan Youskine en vele anderen.
Studiebelasting
Deze cursus bestaat uit 27 contacturen en (optioneel) circa 15 uur zelfstudie.
Data
Maandag 14 t/m vrijdag 18 oktober 2019.
Aanvang maandag om 10.30 uur, einde vrijdag om 17.00 uur.https://isvw.nl/activiteit/god-is-dood-2/
Anders dan generaties voor ons, hoppen we tegenwoordig snel van de ene baan naar de andere. We zijn mangers van ons eigen geluk geworden. Hoe kwam dat?
Je hele leven bij de NS
De filosoof Ad Verbrugge vertelt ergens over een vriend wiens vader z’n hele leven voor de NS had gewerkt. Ja, lees dat nog maar eens. Z’n hele leven. Bij de NS. De NS was volgens hem ‘één grote familie waarin men er gezamenlijk naar streefde het vervoer per spoor zo goed mogelijk te laten verlopen.’
Dat bestaat niet meer. Het is praktisch ondenkbaar geworden dat iemand z’n hele leven voor dezelfde baas werkt. En het is misschien ook wel ondenkbaar geworden dat iemand zich zo met de missie van het bedrijf: ‘één grote familie die gezamenlijk streefde naar…’.
Waarom niet? Wat is er met ons gebeurd in, zeg, 60 jaar?
Iedereen is manager
Twee Belgische psychiaters (Dirk de Wachter en Paul Verhaege) zeggen dat we in onze tijd ‘managers van ons eigen geluk’ zijn geworden. Meer dan plichtsgetrouwe werknemers in dienst van een bedrijf, zijn we vooral bezig onze eigen carriere te managen. En dus zitten we nog maar net bij de ene baan, om alweer na te denken over de volgende.
Het ‘iedereen is manager’ idee wijst op een ander principe: individualisering. Het feit dat er in de afgelopen eeuwen een ding duidelijk is geworden: onze wereld draait om ons. Mijn wereld draait om mij, en de jouwe om jou.
Filosofie en fossielen
De afgelopen 60 jaar is dat proces in een stroomversnelling geraakt. En dus loop je kans soms nog fossielen uit vroegere tijden tegen te komen. Goeie kans dat jouw opa of oma meer lijkt op de man die bij de NS werkte dan op jou. Maar nog betere kans dat jij al compleet anders bent.
Dat proces van individualisering begon natuurlijk al eerder. In de Verlichting bijvoorbeeld – de tijd dat mensen meer voor zichzelf begonnen te denken dan hun voorouders deden. En hoe meer ze zelf gingen denken, hoe meer wetenschap er op kwam. En hoe meer technologische vooruitgang.
God is dood
En hoe meer technologische vooruitgang, hoe minder religie. Of beter: hoe minder we de wereld zijn gaan zien als een door God bestuurd geheel. We kunnen zelf snappen hoe de wereld werkt en dus we bepalen zelf hoe we de wereld zien.
‘Moeten wij niet zelf goden worden’ nu God dood is? vraagt Nietzsche ergens. Misschien wel ja: managers van ons eigen geluk.
Meer weten?