Sinds Donald Trump president is, gaat het steeds vaker over fake news. Soms lijken we met z’n allen in een partijtje moddergooien terecht te zijn gekomen tussen feiten en alternatieve feiten. Wie heeft er gelijk? En hoe bepaal je dat?
Sinds Donald Trump president is, gaat het steeds vaker over fake news. Soms lijken we met z’n allen in een partijtje moddergooien terecht te zijn gekomen tussen feiten en alternatieve feiten. Wie heeft er gelijk? En hoe bepaal je dat? De geschiedenis van de filosofie laat zien dat het nog niet zo eenvoudig is om te bepalen wat
waarheid is. Maar we gaan het toch proberen. Want Donald Trump zet iedereen aan het denken: voor, en tegenstanders.
In dit college Fake news door filosoof – docent Gerko Tempelman staan we stil bij typische vragen in het tijdperk Trump. Tijdens de lezing vullen we de cheat sheet waarheid in met messcherpe definities van alle belangrijke woorden in het fake-news-debat. Tussendoor komt Plato langs, Immanuel Kant en zelfs hedendaagse denkers als Zizek en Caputo. We belichten ‘waarheid’ vanuit drie perspectieven en bovenal zijn we zo kritisch mogelijk naar onszelf: hebben wij het eigenlijk wel bij het rechte eind of missen we ergens iets? En hoe weten we dat?
let op: dit is een ingekorte versie van de cursus ‘waarheid in tijden van Trump’
Sinds Donald Trump president is, gaat het steeds vaker over fake news. Soms lijken we met z’n allen in een partijtje moddergooien terecht te zijn gekomen tussen feiten en alternatieve feiten. Wie heeft er gelijk? En hoe bepaal je dat?
Sinds Donald Trump president is, gaat het steeds vaker over fake news. Soms lijken we met z’n allen in een partijtje moddergooien terecht te zijn gekomen tussen feiten en alternatieve feiten. Wie heeft er gelijk? En hoe bepaal je dat? De geschiedenis van de filosofie laat zien dat het nog niet zo eenvoudig is om te bepalen wat
waarheid is. Maar we gaan het toch proberen. Want Donald Trump zet iedereen aan het denken: voor, en tegenstanders.
In dit college Fake news door filosoof – docent Gerko Tempelman staan we stil bij typische vragen in het tijdperk Trump. Tijdens de lezing vullen we de cheat sheet waarheid in met messcherpe definities van alle belangrijke woorden in het fake-news-debat. Tussendoor komt Plato langs, Immanuel Kant en zelfs hedendaagse denkers als Zizek en Caputo. We belichten ‘waarheid’ vanuit drie perspectieven en bovenal zijn we zo kritisch mogelijk naar onszelf: hebben wij het eigenlijk wel bij het rechte eind of missen we ergens iets? En hoe weten we dat?
let op: dit is een ingekorte versie van de cursus ‘waarheid in tijden van Trump’
Sinds Donald Trump president is, gaat het steeds vaker over fake news. Soms lijken we met z’n allen in een partijtje moddergooien terecht te zijn gekomen tussen feiten en alternatieve feiten. Wie heeft er gelijk? En hoe bepaal je dat?
Sinds Donald Trump president is, gaat het steeds vaker over fake news. Soms lijken we met z’n allen in een partijtje moddergooien terecht te zijn gekomen tussen feiten en alternatieve feiten. Wie heeft er gelijk? En hoe bepaal je dat? De geschiedenis van de filosofie laat zien dat het nog niet zo eenvoudig is om te bepalen wat
waarheid is. Maar we gaan het toch proberen. Want Donald Trump zet iedereen aan het denken: voor, en tegenstanders.
In dit college Fake news door filosoof – docent Gerko Tempelman staan we stil bij typische vragen in het tijdperk Trump. Tijdens de lezing vullen we de cheat sheet waarheid in met messcherpe definities van alle belangrijke woorden in het fake-news-debat. Tussendoor komt Plato langs, Immanuel Kant en zelfs hedendaagse denkers als Zizek en Caputo. We belichten ‘waarheid’ vanuit drie perspectieven en bovenal zijn we zo kritisch mogelijk naar onszelf: hebben wij het eigenlijk wel bij het rechte eind of missen we ergens iets? En hoe weten we dat?
let op: dit is een ingekorte versie van de cursus ‘waarheid in tijden van Trump’
Geloven dat de maan niet van kaas is, is niet zo moeilijk. Bewijzen dat-ie niet van kaas is, is veel moeilijker. Een blog over kaas en bewijs.
Kaas
Als je beweert dat de maan van kaas is, zullen de meeste mensen dat niet met je eens zijn. Maar als je die mensen zou vragen te bewijzen dat de maan niet van kaas is, dan kunnen ze het nog wel eens moeilijk krijgen. Probeer het zelf maar eens (ook als je wel gelooft dat de maan van kaas is).
Waar je al gauw op uitkomt is: wetenschappers hebben met meetapparatuur onderzocht waar de maan van gemaakt is, en er is nooit gebleken dat deze van kaas is (en al helemaal niet voor 100%). En: er zijn mensen op de maan geweest die niet gezien hebben dat-ie van kaas is, dus het is op z’n minst onwaarschijnlijk.
Verder zou je nog kunnen bedenken dat kaas langzamerhand vergaat (maar ook in de ruimte?) of dat kaas misschien een vreemde geur zou verspreiden (ook in de ruimte?). Maar dan houdt het wel op.
Bewijs-lastig
Waar het om gaat is dit: we nemen veel dingen voor waar aan, zonder dat we zelf, individueel kunnen bewijzen dat het zo is. Technisch kan ik niet bewijzen dat de maan niet van kaas is. Ik kan het aannemelijk maken op basis van waarneming (hij vergaat niet) of op basis van autoriteit (de wetenschappers). Maar bewijzen wordt lastig.
Er zijn meer redenen waarom zoveel van onze overtuigingen lastig te bewijzen zijn:
- Het is onzeker of je je zintuigen altijd kunt vertrouwen. Mensen die LSD gebruiken zeggen echt andere dingen te zien dan jij en ik. En we weten allemaal dat meerdere getuigen van een gebeurtenis hele verschillende dingen zien. Lees bijvoorbeeld het onderstaande:
- Het is eigenlijk al moeilijk aan te tonen of je droomt of niet. Heb jij een doorslaggevend bewijs dat je niet droomt, of een brein op sterk water bent, die denkt allerlei ervaringen en indrukken te hebben, maar het niet echt heeft? Zie ook hier:
- De wereld is absurd. Als je een aantal basale dingen niet zou kunnen geloven, kun je bijna niet meer leven. Dingen die je als vanzelfsprekend beschouwd zijn daarom niet alleen feiten, maar ook factoren zijn die je bestaan zin geven. Als de maan van kaas blijkt te zijn (en je hebt het nooit geweten), dan is de aarde misschien van chocola en word je al jaren bedrogen door je vriend(in). Sommige dingen zijn te bizar om te kunnen geloven (in de middeleeuwen was dit het geloof in een ronde aarde, lees het verhaal hier).