Cursus: al-Ghazali beroemd en berucht (Amsterdam)

Al-Ghazali is voor moslims de belangrijkste denker van de Gouden Eeuwen van de islam. Maar in het westen is hij omstreden. Hij liet ons een sprankelend geschreven autobiografisch geschrift na, waarin hij de lezer een inkijkje geeft in zijn worsteling met geloof en wetenschap.

Doelstelling van de cursus

• De cursus doet kennismaken met een typische islamitische filosofische tekst
• De cursus doet kennismaken met filosofie, religie, shi’isme en soefisme in de middeleeuwse islam
• De cursus geeft goed beeld van de hedendaagse stand van studie naar de wetenschap in de Gouden Eeuwen van de islam.
• De cursus geeft inzicht in één van de belangrijkste denkers van de islam, een denker met een onmetelijke invloed op moslims tot op de dag van vandaag.

Cursusomschrijving

‘Het bewijs van de islam’ wordt hij genoemd – de middeleeuwse denker al-Ghazali. Tot op de dag van vandaag is hij een inspiratiebron voor miljoenen moslims. Maar zijn naam duikt ook op andere plekken op. In de boeken van Salman Rushdie en Ayaan Hirsi Ali. In het manifest van Anders Breivik, bij filosofen als Bertrand Russell en in populairwetenschappelijk werk als dat van Nicholas Taleb en Neil deGrasse Tyson – allemaal hebben ze het over al-Ghazali en allen portretteren ze hem op dezelfde manier: als degene die eigenhandig het islamitische vrije denken de nek omdraaide.

Wie is deze denker? En is het ‘bewijs van de islam’ inderdaad degene die het einde inluidde van het vrije denken binnen de islam? Dit boek daagt de lezer uit dit zelf te beoordelen aan de hand van een nieuwe, (nog niet gepubliceerde) vertaling van al-Ghazali’s verrassende autobiografie. Het is een tekst waarin al-Ghazali zichzelf neerzet als een twijfelende zoeker en allesbehalve de dogmatische betweter zoals hij zo vaak wordt geportretteerd. Het is een verhaal dat in de islamitische traditie al 900 jaar verteld wordt. En de tekst biedt de geïnteresseerde leek een fascinerende kennismaking met het islamitische denken zoals dat in de Gouden Eeuwen van de islam ontstond en doorwerkt naar vandaag de dag.

Tijdens deze studiedag lezen we met elkaar fragmenten uit al-Ghazali’s autobiografie die net in het Nederlands is verschenen. Zo maken we kennis met het denken van Ghazali, zijn plek in het westerse denken en de invloed daarvan op de beeldvorming van de islam vandaag.

Opzet

Deel 1: al-Ghazali’s plek in westerse denken en de islam
Deel 2 tekstlezing 1: al-Ghazali: biografische schets en al-Ghazali’s behandeling van islamitische theologie
Deel 3: tekstlezing 2: al-Ghazali’s behandeling van griekse filosofie en wetenschap 1
Deel 4: tekstlezing 3: al-Ghazali’s behandeling van shi’isme en soefisme en afsluiting

Docent

Gerko Tempelman (ma) werkt sinds enige jaren als docent islamitische filosofie voor een breed pallet aan onderwijsinstellingen in Nederland, zoals de Internationale School voor Wijsbegeerte en de HOVO op diverse Nederlandse universiteiten. Zijn YouTube kanaal bevat vele video’s over het islamitische denken. Hij schreef over deze onderwerpen voor Filosofie Magazine. Gerko weet als geen ander deze veelal onbekende denktraditie op een begrijpelijke en dynamische manier toegankelijk te maken.